LICHTBENDE

		TUTU
LESMATERIAAL BIJ TUTU		DOCENTENHANDLEIDING TUTU WERKBOEK TUTU
Speciaal voor scholen, theaters, musea en buurtinstellingen biedt Lichtbende lesbrieven, een voorbereidende les als aanvulling op de voorstelling en workshops. In de voorbereidende les wordt ingegaan op de werking en geschiedenis van de toverlantaarn en er worden voorbeelden hiervan gedemonstreerd. De toverlantaarn is rond 1659 uitgevonden door de Nederlandse wetenschapper Christiaan Huygens (geschiedenis canon) en maakt onderdeel uit van het Nederlands cultureel erfgoed.		In het educatie-materiaal zijn de volgende leergebieden en de daarbij behorende kerndoelen verwerkt: oriëntatie op jezelf en de wereld en kunstzinnige oriëntatie. Het lesmateriaal richt zich op twee aspecten van de voorstelling. De inhoud (de verhaallijn en de betekenis van het verhaal) en de vorm (de projecties en de muziek). Lichtbende maakt voorstellingen die zich bewegen op de grens van abstractie. De verhaallijn ligt niet vast en er wordt geen gebruik gemaakt van het gesproken woord. De beelden en de muziek spreken voor zichzelf en er is ruimte voor de toeschouwer om eigen woorden te geven aan het verhaal.

KNUTSELOPDRACHTEN BIJ TUTU
			KLEURPLAAT printbare versie
LICHTPUNTTEKENING 4+ printbare versie Een teken- en prikopdracht op een zwart papier. Wat heb je nodig: Prikpen, prikkussen, zwart stevig papier. Werkomschrijving: Teken met potlood op een zwart stevig papier een eenvoudige tekening. Teken alleen de omtrek van een figuur met een paar duidelijke details zoals ogen, mond, neus, haren, een strik, een hart, een bloem, een zon, sterren... Prik dan gaatjes op de tekenlijnen maar let op dat die gaatjes elkaar net niet raken! Als je je priktekening in het licht houdt dan zie je een tekening van lichtpunten! Presentatie: Hang de lichtpunttekening tegen het raam of leg het op een overheadprojector. Met de overheadprojector kun je zelfs de lichtpunttekening groot op de wand projecteren.
	HANGPOP 5+ printbare versie Knip- of prikopdracht van een eenvoudig bewegend hangend schaduwfiguur. Je kunt ook je eigen schaduwfiguur verzinnen, tekenen en uitknippen (of prikken). Wat heb je nodig: Schaar, prikpen, prikkussen, stiften, woldraad, grote knoop, plakband en een zaklamp. Werkomschrijving: Knip of prik de losse onderdelen van het figuren uit en versier ze in vrolijke kleuren. Rijg de grote knoop door een lange draad en plak de draad met plakband aan de achterkant van het figuurtje vast zoals op de tekening is aangegeven. In de volgorde van rok of broek, knoop, armen en hoofd. Neem een lange draad voor de benen en plak die aan de rok of broek vast. Plak de schoentjes aan het uiteinde van de draad vast. Presentatie: Ga dicht bij een muur staan. Houdt je hangpop in een hand vast en richt met een zaklamp in je andere hand op het hangpopje totdat er een schaduwpop op de muur verschijnt.
SPLITPOP 5+ printbare versie Knip- of prikopdracht van een eenvoudig bewegend schaduwfiguur met draaipunten. Je kunt ook je eigen schaduwfiguur verzinnen, tekenen en uitknippen (of prikken). Wat heb je nodig: Schaar, prikpen, prikkussen, stiften, draad, splitpennen, plakband en een zaklamp. Werkomschrijving: Knip of prik de losse onderdelen van het figuren uit en versier ze in vrolijke kleuren. Op de plaats waar de zwarte punten staan prik je een gaatje en doe je een splitpen door, aan de achterkant buig je de splitpen open zodat de onderdelen vastzitten maar wel iets kunnen draaien. Plak aan de onderbenen lange satéprikkers. Presentatie: Pak de satéprikkers in de hand en laat het poppetje dansen. Doe dat in het licht van een zaklamp en kijk naar de schaduw.
	FEESTSCHOENEN 5+ printbare versie Een prik- en kleuropdracht van vorm en tegenvorm, licht- en schaduwvorm. Wat heb je nodig: Prikpen, prikkussen, de voorbeeldtekening, stiften, gekleurde doorzichtige plastic van draagtas, snoeppapier, vliegerpapier of plakfolie. Werkomschrijving: Prik de feestschoenen uit en bewaar ze. Op de lege plekken plak je aan de achterkant gekleurde doorzichtige plastic en versier die, bijvoorbeeld met doorzichtig gekleurde snoeppapiertjes. Kleur nu de uitgeprikte schoenen in met stift. Plak de losse gekleurde feestschoenen ook aan je tekening. Presentatie: Hang de gemaakte feestschoenen tekening tegen het raam. Je ziet duidelijk vorm en tegenvorm, licht- en schaduwvorm.
TREKSOKKEN 6+ printbare versie Een prik en knutselopdracht. Wat heb je nodig: Een prikpen met prikkussen, touwtje, kraal, splitpennen en transparante gekleurde plakfolie. Werkomschrijving: Kopieer de werktekening op een transparante sheet. Of trek de werktekening over op een sheet met een watervaste fijne stift. Prik de sokjes uit en versier ze met transparante gekleurde plakfolie. Verbind de sokken en het kaartje met een splitpen op de aangegeven punten. Doe het touwtje door de gaatjes en maak er een knoop in, hang onderaan het touwtje een kraal. Knip de werktekening eraf. Presentatie: Plak je sokkenlijst tegen de muur of een raam. Trek aan het touwtje en de sokken bewegen!
	DRAAIKAART 6+ printbare versie Een knip- of prikopdracht. Wat heb je nodig: Schaar, stiften, lijm, 2 elastiekjes en een perforator. Werkomschrijving: Kopieer de werktekening op een stevig papier. Kleur de schoentjes in felle kleuren. Knip de twee rondjes uit met eventueel een extra rondje van karton ertussen. Zorg dat de streepjes en gaatjes op elkaar passen en plak ze tegen elkaar. Maak gaatjes met een perforator op de aangegeven punten. Doe door het gaatje een elastiek, eerst een lus erdoor en dan het andere uiteinde erdoorheen halen en aantrekken. Presentatie: Als je met beide handen een elastiekje vast houdt en dat laat bewegen door met de vingers te rollen dan draai je het kaartje snel rond. Je ziet de schoentjes bewegen!
DRAADFIGUUR 6+ printbare versie Een raamhanger van draadconstructie versiert met kralen en knopen. Wat heb je nodig: Dikke ijzerdraad of installatiedraad, een tangetje, knopen, kralen, ringetjes, dunne (ijzer)draad om de versiering vast te maken en touw. Werkomschrijving: Teken de omtrek van een figuur op een A4. Gebruik dikke ijzerdraad of installatiedraad van ongeveer 150 cm lang. Buig van draad de vlindervorm. Je tekent als het ware met draad het figuur over. Draai de uiteinden aan elkaar. Versier het binnenste van het figuur met knoopjes, kralen, ringetjes of iets dergelijks. Rijg die met dunne (ijzer)draad aan elkaar en maak het aan het figuur vast. Presentatie: Hang je draadfiguur aan een touw voor het raam en kijk waar de schaduw ervan is.
	HANDSCHADUW alle leeftijden printbare versie Met je handen kun je schaduwdieren maken door ze op een bepaalde manier in het licht te houden. Je kunt al eenvoudige dieren met één of met twee handen uitbeelden. Op het plaatje zie je aantal voorbeelden en ook hoe je je handen moet houden om een handschaduwdier te maken. Wat heb je nodig: Een lichte wand of een lap stof, een lichtbron. Werkomschrijving: Kijk naar de voorbeelden en probeer het zelf.
SPELLETJES VOOR BINNEN EN BUITEN alle leeftijden printbare versie ZAKLAMP VERKENNING Ga met een kleine zaklamp op verkenning in een donkere ruimte, bijvoorbeeld in je slaapkamer, in je klas, door je huis, in je kast... Door de kleine bundel licht waarin je gefragmenteerde afbeeldingen ziet kijk je met andere ogen naar de wereld om je heen. ZON EN SCHADUW Ontdek je eigen schaduw in de zon. Maak er samen met vriendjes een spel van, bijvoorbeeld door de schaduwen elkaar de hand te laten geven zonder dat je elkaar in het echt aanraakt. HERKENNINGSSPEL Schaduwbeelden maken en raden van alledaagse voorwerpen. Hang een witte lap aan een waslijn op. Zet aan een kant van de lap een lichtbron (grote zaklamp of bureaulamp) op een tafel. Plaats een voorwerp op de tafel tussen de lichtbron en de lap zodat je de schaduw van dat voorwerp op de lap ziet. Aan de andere kant van de lap zit het publiek en die moet raden welk voorwerp het is.			SCHIMMENSPEL Knip uit zwart papier schaduwfiguren en plak er een satéprikker achter om het vast te houden. Ga voor een lichte wand staan en schijn met een zaklamp op je schaduwfiguur dan zie je op de wand de schaduw van je schaduwfiguur! Je kunt een kort verhaaltje erbij vertellen en geluiden maken. Samen met vriendjes kunnen jullie een ingewikkelder schaduwspel maken. Hang een witte lap aan een waslijn op. Zet aan een kant van de lap een lichtbron (grote zaklamp of bureaulamp). Ga op je knieën zitten en houd je schaduwfiguren boven je hoofd en beweeg ze. Aan de andere kant van de lap zit het publiek en ziet alleen het schimmenspel. Je kunt samen een verhaal verzinnen, geluidseffecten erbij maken en een decor erachter maken.